Yaz aylarında sık sık rastlanan şikâyetlerden birisi sıcak (güneş) çarpmasıdır. İnsan bedeni kendi ısısını dengelemek ve soğutmak için terlemeye başlar ve diğer taraftan deri yüzeyine fazla kan pompalayarak vücut sıcaklığını düşürmeye çalışır. Fakat güneş çarpması meydana geldiğinde vücut bu işlemde başarısız olur. Güneş çarpması ve peşinden gelen aşırı su kaybı (dehidrasyon) durumunda insan bedeni kendini soğutma konusunda yetersiz kalır ve artan vücut ısısı çok ciddi hasarlara yol açar. Ölüme varan vakalar yaşanabilir. Özellikle çocuklar ve yaşlı kişiler sıcaktan en çok etkilenenlerdir.
Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?
- Yüksek ateş ve terleyememe
- Hızlı nabız atışı
- Bedende meydana gelen ağrı
- Susuzluk duygusu
- Bilinçte meydana gelen bulanıklık
Güneş Çarpması Durumunda Meydana Gelenler
Güneş çarpma vakalarında ilk etkilenen organ beyindir. Aşırı derecede oluşan baş ağrısı kişiyi bitkin hale getirir. Nabız hızlı atmaya başlar ve yorgunluk hissi meydana gelir. Kas krampları oluşur ve kişi hızlı soluk alıp vermeye başlar. Hızla ısınmaya başlayan vücutta yüze hızlı bir kan akımı olur ve yüz kıpkırmızı bir görünüm alır. Terleme olmaz ve yavaş yavaş oluşan bilinç kaybıyla beraber kişinin durumu ağırlaşır.
Güneş Çarpması Vakalarında Yapılması Gerekenler
Kişi acilen gölge bir bölgeye alınmalıdır ve çok acil bir şekilde hastanın bedeni soğutulmalıdır. Beden sıcaklığı sürekli takip haline alınmalı ve beden ısısı 38-39 dereceye gelinceye kadar düşürülmelidir. Alkol içerikli içecek asla verilmemelidir. Bilinç ve davranışlar normale dönmeye başladığında içecek bir şeyler verilebilir. Su, meyve suları, soda gibi içecekler içirilebilir. Bilinç yerinde değilse asla bir şey içirilmemeli ve boğulmaya sebebiyet verilmemelidir. Kusma var ise hasta yana yatırılıp kusması kolaylaştırılmalıdır. Akabinde çok acil bir ilk yardım ekibi çağrılmalıdır.
Sıcak Çarpmaması İçin Alınması Gereken Önlemler
Doğrudan güneşe ve sıcağa maruz kalmayacak şekilde konumlanmak gerekir. Mutlaka geniş şapkalar takılmalı, açık renk ve ince kıyafetler giyilmelidir. Kıyafetler dar olmamalı geniş ve bol kıyafetler tercih edilmelidir. Özellikle yaşlılar ve bebekler 11-15 saatleri arasında güneşe çıkmamalıdırlar. Bol bol sıvı ve sıvı içerikli gıdalar tüketilmelidir.
Yaz dönemlerinde yazılı ve görsel basında sıkça yer alan güneş çarpma vakaları gösteriyor ki, insanlar bu konuda ya bilinçsizler ya da bu konuyu fazla dikkate almıyorlar. Oysa çok ciddi sorunlara yol açabilecek ve yazımızın giriş bölümüne belirtildiği gibi ölüme kadar götürebilecek güneş çarpmasından korunma yöntemleri aslında çok basittir. Alınacak basit önlemlerle bu rahatsızlıktan uzak kalmak mümkündür.
Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?
- Yüksek ateş ve terleyememe
- Hızlı nabız atışı
- Bedende meydana gelen ağrı
- Susuzluk duygusu
- Bilinçte meydana gelen bulanıklık
Güneş Çarpması Durumunda Meydana Gelenler
Güneş çarpma vakalarında ilk etkilenen organ beyindir. Aşırı derecede oluşan baş ağrısı kişiyi bitkin hale getirir. Nabız hızlı atmaya başlar ve yorgunluk hissi meydana gelir. Kas krampları oluşur ve kişi hızlı soluk alıp vermeye başlar. Hızla ısınmaya başlayan vücutta yüze hızlı bir kan akımı olur ve yüz kıpkırmızı bir görünüm alır. Terleme olmaz ve yavaş yavaş oluşan bilinç kaybıyla beraber kişinin durumu ağırlaşır.
Güneş Çarpması Vakalarında Yapılması Gerekenler
Kişi acilen gölge bir bölgeye alınmalıdır ve çok acil bir şekilde hastanın bedeni soğutulmalıdır. Beden sıcaklığı sürekli takip haline alınmalı ve beden ısısı 38-39 dereceye gelinceye kadar düşürülmelidir. Alkol içerikli içecek asla verilmemelidir. Bilinç ve davranışlar normale dönmeye başladığında içecek bir şeyler verilebilir. Su, meyve suları, soda gibi içecekler içirilebilir. Bilinç yerinde değilse asla bir şey içirilmemeli ve boğulmaya sebebiyet verilmemelidir. Kusma var ise hasta yana yatırılıp kusması kolaylaştırılmalıdır. Akabinde çok acil bir ilk yardım ekibi çağrılmalıdır.
Sıcak Çarpmaması İçin Alınması Gereken Önlemler
Doğrudan güneşe ve sıcağa maruz kalmayacak şekilde konumlanmak gerekir. Mutlaka geniş şapkalar takılmalı, açık renk ve ince kıyafetler giyilmelidir. Kıyafetler dar olmamalı geniş ve bol kıyafetler tercih edilmelidir. Özellikle yaşlılar ve bebekler 11-15 saatleri arasında güneşe çıkmamalıdırlar. Bol bol sıvı ve sıvı içerikli gıdalar tüketilmelidir.
Yaz dönemlerinde yazılı ve görsel basında sıkça yer alan güneş çarpma vakaları gösteriyor ki, insanlar bu konuda ya bilinçsizler ya da bu konuyu fazla dikkate almıyorlar. Oysa çok ciddi sorunlara yol açabilecek ve yazımızın giriş bölümüne belirtildiği gibi ölüme kadar götürebilecek güneş çarpmasından korunma yöntemleri aslında çok basittir. Alınacak basit önlemlerle bu rahatsızlıktan uzak kalmak mümkündür.
Yorumlar
Yorum Gönder